Bu yazımızda pek çok kişi tarafından merak edilen “terkin ne demek?” sorusunun cevabı hakkında kısa bilgiler derledik. Yazımızın içeriğinde Kamulaştırma terkini ve ipotek terkin kavramlarının ayrıntılarını da bulabilirsiniz.
Ayni hak, taşınmaz ya da taşınır bir mal üzerinde direkt olarak egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen hak demektir. Terkin ise bu ayni hakkı sonlandırmak amacı ile tapu sicilinde düzeltilmesi işlemine denmektedir. Aynı terim, hukuk literatüründe de sık sık kullanılmaktadır. Ancak gayrimenkul piyasasında geçtiği anlam bu şekildedir. Bu işlem, Tapu Sicil Tüzüğü yönergeleri altında yürütülmektedir. Tapuda kaydedilmiş bir taşınmazın, artık kaydı olmayan bir taşınmaza dönüşmesi durumunda sicilden terkini gerçekleştirilmektedir. Terkin işlemi yalnızca mallara yönelik değildir, irtifak haklarında da terkin işlemi yapılabilmektedir. İrtifak hakkı üstünde en az bir taşınmaz varsa hak sahibi bunun haricindeki taşınmazlar üzerindeki irtifak hakkının terkini isteyebilir.
Tahakkuk ya da tahsil edilen bir verginin tahakkuk kaydının iptal edilmesine ise verginin terkini denmektedir. Bu işlem, tahsil edilen vergi için vergi mükellefinin alacağını iptal etmesine sebep olmaktadır. Bu tip bir durumda terkin yetkisi Maliye Bakanlığına aittir. Terkin işleminin bir diğer görevi de yolsuzlaşmış olan tapu sicillerini düzeltmektir. Terkin işlemlerinin başlatılması için gereken belli kriterler vardır ve bu kriterler aşağıdaki listede sıralanmıştır:
-Talep sahibinin tasarruf yetkisi,
-Yazılı bir beyan,
-Geçerli bir hukuki şartın varlığı.
Bazı durumlarda, alacağın sona ermesi sonrası, üzerinde ipotek bulunan mülkün sahibi alacaklıdan ipoteği terkin ettirmesini talep edebilir. Bu da ipoteğin tapu üzerinden kaldırılması demektir. Bu işlem, ipoteğe sebep olan borcun kapatılması ile yapılmaktadır. Alacak, borcu ödemekte olan hak sahibine böylelikle geçmiş olur. İpotek terkin işlemlerini başlatmak için bu borcun tamamen kapandığına yönelik bir makbuz ve bir evrak gerekmektedir. Bu işlemlerin başlatılmasından sonraki 30 gün içerisinde, bir sorun çıkmaması durumunda ipotek terkini başarıyla tamamlanmış olacaktır.
Eğer taşınmaz bir mülk kamulaştırma uygulamalarına dahil olursa bu uygulamalar ile birlikte gelen sorumluluk ve hakların devrine gerek olmamaktadır. Bir bölümünün ayrılması durumunda, sicilden terkinin yapılması lazım olduğu zaman kütük sayfası aynı şekilde kalmaktadır. Ancak yapılan bu işlemin, kütükte yer alan tüm hak sahiplerine bildirilmesi gerekmektedir. Bununla da kalmayıp bu işlem ayrıca kamulaştırma işlemini gerçekleştiren idareye de bildirilmelidir. Bu işlem Kamulaştırma Kanunu’nun 7. maddesi yönetmeliğinde yürütülmektedir. Eğer tapu kütüğüne işlenen belirtmeler üzerinden altı ay geçmişse terkin işlemi yapılabilmektedir.
Konu ile ilgili olarak Kamulaştırma ya da İstimlak hakkında daha fazla bilgi almak için buradan size özel hazırladığımız "İstimlak Nedir?" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.