Bu yazımızda pek çok kişi tarafından merak edilen “tapuda tellaliye ne demek” sorusunun cevabı hakkında kısa bilgiler derledik.
Tellaliye kelimesi Arapçadan dilimize geçmiştir ve sözlük anlamı ile bir satışta tellala verilen ücret ya da yüzdelik anlamına gelmektedir. Tapuda tellaliye işlemine başvuran kişiler, bu sözleşme sayesinde gerçek hak sahibinin verdiği yetkiye ve onun imzasına göre yapıldığının tespit edilmesi durumunda, emlak danışmanlarının işi takip edebilmelerine imkân tanımış olur. Bu tip bir anlaşma yalnızca emlakçı ve ev sahibi arasında yapılırsa geçerliliği olmaz. Bunu önlemek için ya noter önünde yapılmalıdır ya da Emlak Komisyoncuları Odası’na kayıtlı üyelerin vermekte olduğu tellaliye sözleşmeleri kullanılmalıdır.
Tellaliye sözleşmesi, tarafların arasında aracılık yapmak için iş sahibi ile imzalanan sözleşme demektir. Bir diğer adı Taşınmaz Simsarlığı Sözleşmesi’dir. Tellaliye sözleşmesini oluşturan kişiler taraftarlar, kuruluşlar ve aracılık yapanlardır. Bu tip sözleşmeler Belediye Gelirleri Kanununun Madde 69, Madde 70 ve Madde 71’e göre yürütülmektedir. Tellaliye sözleşmeleri üç asıl başlıktan oluşur. Bu başlıklar aşağıdaki listede sıralanmıştır:
-Taraflar,
-Sözleşmenin konusu,
-Sözleşmenin şartları.
Bir tellaliye sözleşmesinin içeriğinde tarafların kimliklerini ve imzasını, sözleşmenin konusunu, aracılık hizmetinin süresini, bu sürenin uzatımını, sınırlarını, çalışma koşullarını, hizmet bedelinin miktarını, ödenme zamanını ve koşullarını, hizmetin yerine getirilmesi için gereken masrafları, bu masrafları kimin ne zaman ve ne kadar ödeyeceği ve son olarak da aracılık hizmeti almasına rağmen iş sahibinin asıl sözleşmeden vazgeçmesi durumunda hizmet bedelinin ödenip ödenmeyeceği gibi konular bulunmalıdır.
Eğer taraflar tellaliye sözleşmesini noter huzurunda almayı seçerse 90 ila 100 Türk lirası gibi bir maliyet ortaya çıkar. Ancak Emlak Komisyoncuları Odası’nda yapılan sözleşmeler 60 ile 70 Türk lirasına yapılmaktadır. Bu rakamlar 2018 yılı için geçerlidir. Tellaliye harcı oranı ise yüzde ikidir. Ancak 100 Türk lirasını geçen satışlarda, arta kalan bölüm için bu oran yüzde bire inmektedir.
Tellaliye anlaşması yalnızca emlakçı ve ev sahibi arasında yapılırsa geçerliliği olmaz. Bunu önlemek için ya noter önünde yapılmalıdır ya da Emlak Komisyoncuları Odası’na kayıtlı üyelerin vermekte olduğu tellaliye sözleşmeleri kullanılmalıdır. Mutlaka yazılı bir beyan gerekmektedir. Eğer söz konusu satış yapılmadan önce belediyeye ya da belediye ilgililerine haber verilmezse harç yüzde elli daha fazla tahsil edilmektedir.
Konu ile ilişkili olarak buradan "Terkin Ne Demek?" başlıklı yazımızı okuyabilir, daha ayrıntılı bilgiye sahip olabiirsiniz.