Binalar inşa edildikten sonra çeşitli doğal ve yapay etkilere maruz kalırlar ve bu süreç yıpranmalarına yol açar. Yapını yıpranması kıymetinin azalmasına neden olmaktadır ve bu mülk sahibi için olumsuz bir durumdur. Taşınmaz sahibinin zararlı çıkmaması için ortaya amortisman kavramı çıkmıştır. Peki Amortisman nedir? Emlakjet.com ailesi olarak sizler için bina amortismanı hesaplarken bilmeniz gerekenleri derledik.
Duran veya aktif olarak kullanılan tüm taşınmazlar zamanla yıpranmakta ve eskimektedirler. Zamanla taşınmazın değerini azaltan bu yıpranmalar kayıp maddi gider olarak kayıtlara geçirilebilmektedirler. Bu giderler dönemler halinde kayıt altına alınırlar. Taşınmaz malların aşınmasına, eskimesine karşılık olarak hesaplanan paya amortisman adı verilmektedir. Binalarda amortisman hesaplanabilmesi için sağlaması gereken bazı koşullar bulunmaktadır. Bu koşullar şu şekildedir:
Taşınmaz işletme tarafından bir yıldan uzun süredir kullanılıyor olmalıdır.
Taşınmaz yıpranabilir, eskiyebilir veya zamanla kıymetten düşecek bir yapıda olmalıdır.
Taşınmaz kullanım için hazır durumda olmalıdır.
Belirlenecek amortisman değeri her sene için saptanmış miktardan fazla olmamalıdır.
Yıpranmış malın amortisman uygulamasına tabi tutulmasına amortize etmek denilmektedir. 3 farklı amortisman çeşidi bulunmaktadır.
Normal Amortisman: Bu yöntemde yıpranma payı , Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen oranın taşınmazın yıllar içindeki değeri ile çarpılarak hesaplanmaktadır.
Olağan Dışı Amortisman: Bu yöntemde deprem, sel ve yangın gibi beklenmeyen doğal afetlerle karşılaşan işletmeler gerekli yerlere başvurarak mallarının belirli bir kısmını amortize edilmesini talep edebilmektedirler.
Azalan Bakiyeler Yöntemi: Bu yöntemde taşınmaz normal artışından iki kat hızlı olacak şekilde gidere dönüşmektedir ve bu şekilde gider defterine kayır edilebilmektedirler.
Bina amortisman bedeli nin hesaplanabilmesi için öncelikle amortisman oranının hesaplanması gerekmektedir. Amortisman oranı işletmenin satın almış olduğu taşınmazın kaç yıldır kullanıldığı göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Bina amortismanı ise bu değer ile taşınmazın değerinin çarpılması aracılığıyla bulunmaktadır. Örneğin; 400.000 TL değerinde olan bir taşınmaz 20 yıldır kullanılıyorsa bina amortisman oranı 1/20’dir. 400.000 TL ile 1/15 bina amortisman oranı çarpıldığında bina amortisman bedeli 20.000 TL olarak hesaplanmaktadır.
Bu konuya benzer olan yazıları okumaya devam etmek için Emlakjet.com sitesi üzerindeki blog sayfasını ziyaret edebilirsiniz.