Emlak sektöründe sık sorulan sorulardan biri “ Arsa payı nedir? ”. Arsa payı, kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulan binalarda her bir bölüme bağımsız olacak bir şekilde kat mülkiyeti bağlamında düşen arsa hakkıdır. Hak sahiplerine arsadan düşen pay, söz konusu arsa üzerinde yapılan gayrimenkulün metrekaresine göre belirlenir. Kat mülkiyeti ve arsa payı birbirinden ayrılamadığı gibi, birbirinden bağımsız bir şekilde de devredilememektedir. Arsa payının tam bir tanımı 634 sayılı kanunun 2. maddesinde geçmektedir; kanunda “Arsanın bu kanunda yazılı esasa göre bağımsız bölümlere tahsis edilen ortak mülkiyet payları” şeklinde bir tanım yapılmaktadır.
Arsa Payı Nereden Öğrenilir?
Arsa payınızı hesaplamak yerine, bunu kolaylıkla tapu dairesinden isteyebilirsiniz. Buradan arsa payının kanunlara uyacak şekilde dağıtılıp dağıtılmadığını da görebilirsiniz. Eğer böyle bir durum söz konusu ise pay sahibi olarak mahkemeye başvurabilirsiniz. Mahkemede amaç, arsa paylarının yeniden gözden geçirilmesi olacaktır. Mahkeme sonrası, payların düzeltilmiş hali ile tapuya tekrar tescili yapılması gerekmektedir.
Arsa Payından Evin Metrekaresini Hesaplama Nasıl Olur?
Kısaca söz konusu binanın yer aldığı bölgenin bağlı olduğu belediyenin belirlediği rayiç bedeli ve her bağımsız bölümün metrekare cinsinden büyüklüğü ile değerlendirilir. Bu tip hesaplamalar yapılırken akılda tutulması gereken bir nokta da arsa payının bağımsız bölümlerin adedine bölünerek eşit paylar verilmesinin mümkün olmamasıdır. Bu nedenle arsa payı hesaplaması kanunlara ve usule uygun yapılmalıdır. Örneğin, kat mülkiyeti üzerine olan kanunda arsa paylarının bağımsız bölümlere olan değerleri ile orantılı olması gerektiği yazmaktadır. Arsa payından evin metrekaresini hesaplama oldukça kolay bir işlemdir. Tapu senedi üzerinde gösterilen ana yapının metrekaresinin, esas bağımsız bölüme ait arsa payına oranı ile hesaplanmaktadır. Bu noktada arsa payını başka türlerle de hesaplayabilirsiniz. Bu yollar aşağıdaki listede sıralanmıştır:
-Yüz ölçümü ve hisse kullanarak metrekare cinsinden hesaplama,
-Toplam gider ve hisse kullanarak arsa payına düşen gideri hesaplama,
-Bağımsız bölümlerin rayiç bedellerini kullanarak arsa payı hesaplama.
Eğer bu işlemi denkleme dökmek gerekirse ihtiyaç olan bilgiler söz konusu tapu alanının metrekare cinsinden değeri, bölümden arsa sahibinin payı ve bölüm değeridir. Tapunun metrekaresini arsa sahibine düşen paya bölüp çıkan sonucu bölüm değeri ile çarpılır. Böylelikle arsa payının ev metrekaresine olan oranını hesaplamış olursunuz. Örneğin, bir dairenin metrekaresi 90 ise ve rayiç bedeli 150.000 Türk lirası ise arsa payı 15/156 olacaktır. Metrekare arsa payı da 96,153 metrekare şeklinde hesaplanır.
Arsa ve konut satışlarındaki rayiç bedel hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için buradan "Rayiç Bedel Nedir?" isimli yazımıza ulaşabilirsiniz.
